Nafaka Davaları

NAFAKA DAVALARI 

1. Soru : Boşanma davası devam ederken talep edilen nafaka nedir? Kimler talepte bulunabilir?
   Boşanma davası sürerken boşanma davasının taraflarının kendileri için yahut çocukları için talep ettikleri nafakaya tedbir nafakası denir.  Yargılama devam ederken çocuklar için hükmedilen tedbir nafakası iştirak nafakası olarak; eş lehine hükmedilen tedbir nafakası ise yoksulluk nafakası da (şartları varsa) yoksulluk nafakası olarak devam eder.
2. Soru : Hangi durumda ve ne zaman tedbir nafakasına karar verilir?
   Tedbir nafakası, boşanma davası içerisinde pek çok taleple birlikte istenebileceği gibi ayrı bir davada yani tedbir nafakası davasında da istenebilir. Harç durumları farklıdır. Ve yetkili mahkeme durumu. Boşanma davası açıldıktan sonra mahkeme sosyal ekonomik durum araştırmalarına göre ailenin geçimini sağlayan erkeğin hanımı ve ortak çocukları için tedbir nafakası ödemesine karar verir. Hakim tedbir nafakasına karar verirken kusur aramaz. Uygulamada tedbir nafakası talep edildikten sonra Mahkeme hızlı bir şekilde buna karar verir. Tedbir nafakası boşanma davası kararı kesinleşene kadar devam eder. Boşanma davasının kararı kesinleşince tedbir nafakası yoksulluk nafakasına dönüşür. Tedbir nafakası yargılamanın her aşamasında istenebilir.
3. Soru :Yoksulluk nafakası nedir? Hangi durumda ve ne zaman yoksulluk nafakasına karar verilir?

• Yoksulluk nafakası, boşanma sonucunda yoksulluğa düşecek eş lehine hükmedilen nafaka türüdür.
• Eşin lehine yoksulluk nafakasına hükmedilmesi için eşin kusursuz ya da daha az kusurlu olması gerekir.
• Eşlerden ikisi de eşit kusurlu ise yoksulluk nafakasına karar verilmemektedir.
• Her iki taraf da kusursuz ise boşanma sonucunda yoksulluğa düşecek eş lehine yoksulluk nafakasına hükmedilebilir.

4. Soru : Aile Mahkemesi kadına yoksulluk nafakası ödenmesine karar verirse bu nafaka ne zamana kadar devam eder? Nafakayı kaldırma ihtimali var mıdır? Şartları nelerdir ?

   İrat biçiminde (örneğin aylık ödeme şeklinde) ödenen nafaka, alacaklı tarafın başkasıyla evlenmesi ya da taraflardan birinin ölümü halinde kendiliğinden kalkar; alacaklı tarafın evlenme olmaksızın başkasıyla fiili evliymiş gibi yaşaması hali, yoksulluğunun ortadan kalkması ya da haysiyetsiz hayat sürmesi halinde aile mahkemesi kararıyla ortadan kaldırılabilir.

5. Soru :Boşanma davasında nafaka istenmedi ise boşandıktan sonra isteme hakkım var mı?
   Buna hakkınız var. Ancak bu hakkınız boşanma davası kesinleştikten 1 yıl sonra zamanaşımına uğrar. Zira kanun boşanmış kişilerin daha fazla karşı karşıya gelmelerini istememiştir.
6. Soru: Boşanmadan sonra açılacak nafaka davaları nerede acıkılır?
   Dava nafaka alacaklısının talep eden kişinin yerleşim yerinde açılır.
7. İştirak nafakası nedir? Hangi durumda ve ne zaman iştirak  nafakasına karar verilir?
   Hakim , velayetlerini kendisine verilmediği ortak çocukların eğitim sağlık bakım ihtiyaçlarının giderilmesi amacıyla , velayet verilmeyen eşin iştirak nafakası ödemesine karar verir. İştirak nafakası yoksulluk nafakası gibi mahkeme kararının kesinleşmesi tarihinden itibaren başlar. Kural olarak çocuklar reşit olunca iştirak nafakası biter. Ancak çocukların eğitimleri devam ediyorsa eğitimleri bitene kadar nafaka devam eder. Kız çocuklarında ise evleninceye kadar iştirak nafakası devam eder.
8. Soru : Hakim , nafakaya hükmederken nafaka miktarını hangi kritere göre belirler ?
   Hakim , nafakaya karar verirken tarafların sosyal ve ekonomik durumlarını , gelirlerini , giderlerini , yaşam seviyelerini , bakmakla yükümlü oldukları kişiler olup olmadığını dikkate alır. Bunun sonucunda nafakaya karar verir. Hakim her dosyanın kendi özelliklerine göre nafaka tayin eder. Eğer çocuk için ise ; Nafaka miktarı, çocuğun ihtiyaçları ile ana ve babanın hayat koşulları ve ödeme güçleri dikkate alınarak belirlenir. Nafaka miktarının belirlenmesinde çocuğun gelirleri de göz önünde bulundurulur. Nafaka her ay peşin olarak ödenir. Hâkim istem hâlinde, irat biçiminde ödenmesine karar verilen nafakanın gelecek yıllarda tarafların sosyal ve ekonomik durumlarına göre ne miktarda ödeneceğini karara bağlayabilir.
9. Soru : Nafaka topluca ödenebilir mi?
   Hakimin takdiri nafakanın irat (gelir) şeklinde ödenmesi ise toplu ödeme mümkün değildir. Böyle bir durumda nafaka dönemsel olarak (genelde aylık) ödenir. Ancak bazen hakimin nafakanın toplu ödenmesine karar verdiği durumlarda toplu ödeme yapılabilir.
10. Soru :Nafakanın arttırılması mümkün müdür?
    Kendisine nafaka hükmedilen eş boşanma davası kesinleştikten (bittikten) sonra ekonomik durumunun değiştiğini mevcut nafakanın geçimini sağlamaya yetmediğini belirterek nafakanın artırılması davası açabilir. Hakim tarafların her iki davadaki sosyal ekonomik durumlarını değerlendirerek mevcut nafakanın yetersiz olduğu kanaatine varırsa nafakanın arttırılmasına karar verebilir.
11. Soru :Nafaka hangi durumlarda düşürülebilir ?
    Nafaka yükümlüsü eş , ekonomik şartlarının değiştiğini ödediği miktarın geçimini ve ihtiyaçlarını zora soktuğunu bununla birlikte karşı tarafın ekonomik şartlarında iyileşme olduğunu ileri sürerek nafakanın kaldırılmasını ya da miktarın indirilmesini talep edebilir. Hakim yine tarafların boşanma anındaki şartları ile artırım davası açıldığı andaki şartlarını değerlendirerek karar verir.
12. Soru :İştirak nafakası  , hangi durumda sona erer?
    Velayetin bir ebeveynden alınarak diğerine verilmesi halinde yani velayet hakkının sona ermesi halinde sona erer.
13. Soru: Yoksulluk nafakası nedir? Yükümlünün kusuru aranır mı? Koşulları nelerdir? Ne zaman kalkar

    Yoksulluk nafakası
    MADDE 175.- Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan malî gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir. Nafaka yükümlüsünün kusuru aranmaz. Yoksulluk nafakası ise nafaka ödeyen tarafın açtığı nafakanın kaldırılması davası sonucunda Aile Mahkemesi hakiminin kararı ile sona erer. İrat biçiminde ödenmesine karar verilen maddî tazminat veya nafaka, alacaklı tarafın yeniden evlenmesi ya da taraflardan birinin ölümü hâlinde kendiliğinden kalkar; alacaklı tarafın evlenme olmaksızın fiilen evliymiş gibi yaşaması, yoksulluğunun ortadan kalkması ya da haysiyetsiz hayat sürmesi hâlinde mahkeme kararıyla kaldırılır.

14. Soru: Yoksulluk nafakası arttırılıp azaltılabilir mi? Ve ilk defa verilirken gelecek yıllarda arttırım şartı karara eklenebilir mi?
    Tarafların malî durumlarının değişmesi veya hakkaniyetin gerektirdiği hâllerde iradın artırılması veya azaltılmasına karar verilebilir. Hâkim, istem hâlinde, irat biçiminde ödenmesine karar verilen maddî tazminat veya nafakanın gelecek yıllarda tarafların sosyal ve ekonomik durumlarına göre ne miktarda ödeneceğini karara bağlayabilir.
15. Soru: Tedbir nafakası ne zaman kalkar?
    Tedbir nafakasına boşanma davasında karar verilmiş ise hakimin boşanmaya karar vermesi ve bu boşanma kararının kesinleşmesi ile söz konusu nafaka sona erer. Eğer boşanma davasında boşanmaya karar verilmemişse hakimin takdir edeceği süreye kadar tedbir nafakası devam eder. Eğer tedbir nafakasının devam edeceği süre belirlenmemişse, nafaka red kararının kesinleşmesi ile sona erer.
16. Soru:Evlilik birliği devam ederken yükümlülüklerine uymayan eş için boşanma davası açmaksızın nafaka davası açmak mümkün müdür?
    Boşanma davası açılmaksızın tedbir nafakası davası açılmış ise hakimin belirleyeceği süreye kadar süre belirlenmemişse tarafların boşanmasına kadar ya da talep halinde hakim kararı ile kaldırılmasına karar verilinceye kadar devam eder. Eşler birlikte yaşarken MADDE 196.- Eşlerden birinin istemi üzerine hâkim, ailenin geçimi için her birinin yapacağı parasal katkıyı belirler. Eşin ev işlerini görmesi, çocuklara bakması, diğer eşin işinde karşılıksız çalışması, katkı miktarının belirlenmesinde dikkate alınır.
17. Soru: Reşit çocuklar eğitimleri devam ediyorsa nafaka davası açabilir mi bu hangi tür nafakadır?
    Yardım nafakasıdır.
18. Mahkeme tarafından lehinize ya da velayeti geçici olarak sizde olduğuna karar verilen çocuklarınız lehine hükmedilen tedbir nafakası, ödemekle yükümlü eş tarafından ödenmezse bu alacağın tahsili ne şekilde yapılır?
    Nafakaya ilişkin kararı yerine getirmeyen borçlu aleyhine icra takibi başlatılıp maaş haczi istenebilir, maaşı bulunmuyorsa maddi malvarlığı, menkul gayrimenkul araç kayıtları ve varsa 3. Kişilerdeki alacakları üzerine gidilebilir. Tedbir nafakasına mahkemece ne zaman hükmedilirse hükmedilsin başlangıcı dava tarihi olacaktır yani tedbir nafakası geriye yürüyecek dava tarihinden itibaren icraya konu edilecektir.
19. Mahkeme tarafından lehinize ya da velayeti geçici olarak sizde olduğuna karar verilen çocuklarınız lehine hükmedilen tedbir nafakası, ödemekle yükümlü eş tarafından ödenmezse ödemekle yükümlü eş aleyhine cezai takibat başlatabilir miyiz?
    2004 sayılı Kanun md. 344 (Değişik madde: 31/05/2005 – 5358 S.K./15. md.)
    Nafakaya ilişkin kararların gereğini yerine getirmeyen borçlunun, alacaklının şikayeti üzerine, üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir.
20. Çocuk için nafakada güvence istemek mümkün mü?
    VII. Güvence verilmesi MADDE 334.- Ana ve baba nafaka yükümlülüklerini sürekli olarak ve ısrarla yerine getirmezlerse ya da kaçma hazırlığı içinde bulundukları, mallarını gelişigüzel harcadıkları veya heba ettikleri kabul edilebilirse hâkim, gelecekteki nafaka yükümlülüklerine ilişkin olarak uygun bir güvencenin sağlanmasına veya gerektiğinde diğer önlemlerin alınmasına karar verebilir.

21. Soybağı istemi ile birlikte nafaka isteniyorsa nafaka hemen bağlanır mı?

    Geçici önlemler
    Genel olarak
    MADDE 332.- Nafaka davası açılınca hâkim, davacının istemi üzerine dava süresince gerekli olan önlemleri alır. Soybağı tespit edilirse, davalının, uygun nafaka miktarını depo etmesine veya geçici olarak ödemesine karar verilebilir.

2. Babalığın tespitinden önce
   MADDE 333.- Babalık davası ile birlikte nafaka istenir ve hâkim, babalık olasılığını kuvvetli bulursa, hükümden önce çocuğun ihtiyaçları için uygun bir nafakaya karar verebilir.

 

22. Yardım nafakası nedir?
    MK md 364/1’ e göre herkes yardım etmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan kardeşlerine , üst soyuna (annesine , babasına ve dede ve ninelerine ve bunların anne ve babalarına) ve altsoyuna (çocuklarına, torunlarına ve bunların çocuklarına) nafaka vermekle yükümlüdür.

    Yardım Nafakası Davasının Koşulları Şunlardır:
    1-Ergin (reşit) olan çocuk dava açarak yardım nafakası talep etmiş olmalıdır.
    2-Ergin (reşit) olan çocuk yardım nafakası almadığı takdirde yoksulluğa düşecek olmalıdır.
    Ergin olan çocuk eğitimine devam ediyorsa veya yüksek lisans yapıyorsa veya üniversite sınavına hazırlanıyorsa yardım nafakası isteyebilir. Mahkemece verilmiş yardım nafakası talep edilmesi halinde arttırılabilir.

23. Kardeşler alt ve üst soy da nafaka isteyebilir mi?
    
    Nafaka yükümlüleri
    MADDE 364.- Herkes, yardım etmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan üstsoyu ve altsoyu ile kardeşlerine nafaka vermekle yükümlüdür. Kardeşlerin nafaka yükümlülükleri, refah içinde bulunmalarına bağlıdır. Eş ile ana ve babanın bakım borçlarına ilişkin hükümler saklıdır.

1. Dava hakkı
   MADDE 365.- Nafaka davası, mirasçılıktaki sıra göz önünde tutularak açılır. Dava, davacının geçinmesi için gerekli ve karşı tarafın malî gücüne uygun bir yardım isteminden ibarettir. Nafakanın, yükümlülerin bir veya bir kaçından istenmesi hakkaniyete aykırıysa hâkim, onların nafaka yükümlülüğünü azaltabilir veya kaldırabilir. Dava, nafaka alacaklısına bakmakta olan resmî veya kamuya yararlı kurumlar tarafından da açılabilir. Hâkim, istem hâlinde, irat biçiminde ödenmesine karar verilen nafakanın gelecek yıllarda tarafların sosyal ve ekonomik durumlarına göre ne miktarda ödeneceğini karara bağlayabilir. Yetkili mahkeme, taraflardan birinin yerleşim yeri mahkemesidir.

1. Korunmaya muhtaç kişiler
   MADDE 366.- Korunmaya muhtaç kişilerin bakımı, bununla yükümlü kurumlar tarafından sağlanır. Bu kurumlar, yaptıkları masrafları nafaka yükümlüsü hısımlardan isteyebilirler.