Ulusal ölçekli birçok şirkette dahi tüm “ceza sorumluluğu” A.Ş.’lerde yönetim kurulu başkan ve üyelerinde, Ltd. Şti’lerde şirket müdürlerindedir.
Departman müdürlerinin/yetkililerinin fiili olarak yetkileri olmasına rağmen, ceza ve tazminat hukuku açısından bu kimselerin sorumlulukları yoktur.
Bu nedenle öncelikle şirketin, daha sonra da yöneticilerin üzerinden ceza ve tazminat sorumluluğunun kaldırılmasına yönelik İMZA SİRKÜLERİNİN DEĞİŞİKLİĞİNE DAİR SON DERECE ÖZEL VE TİTİZ BİR ÇALIŞMA gerçekleştirilmektedir. Bu çalışma sonucunda sorumluluk yukarıdan aşağıya işi yapan kişinin sorumluluğu almasını sağlamaktadır.
Böylece örneğin iş kazaları, sahte ve yanıltıcı faturadan, ithalat ve ihracaat işlemlerinden doğan cezai ve hukuki sorumluluğun şirket yöneticilerinin üzerinden kaldırılması mümkün olmaktadır.
Bu çerçevede;
- KALP KRİZİ
- BEYİN KANAMASI
- İNTİHAR
- TRAFİK KAZASI BİR İŞ KAZASIDIR
- KALP KRİZİ BİR İŞ KAZASIDIR
- İki işçinin KAVGA etmesi sonucu ortaya çıkan yaralama veya ölüm BİRER İŞ KAZASIDIR!…
1.1 İŞ KAZALARINDA CEZAİ BOYUT:
- TCK 85: Tedbirsizlik ve dikkatsizlik sonucu insan yaralanmasına veya ölümüne sebebiyet verme – Taksirle bir insanın ölümüne neden olan kişi, iki yıldan altı yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Fiil, birden fazla insanın ölümüne ya da bir veya birden fazla kişinin ölümü ile birlikte bir veya birden fazla kişinin yaralanmasına neden olmuş ise, kişi iki yıldan on beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
- TCK 89: Taksirle başkasının vücuduna acı veren veya sağlığının ya da algılama yeteneğinin bozulmasına neden olan kişi, üç aydan bir yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır.
1.2 SORUMLULAR:
- İmza Yetkilisi YÖNETİM KURULU BAŞKANI VE ÜYESİ İLE GENEL MÜDÜR (A.Ş.’LERDE)
- İmza Yetkilisi ŞİRKET MÜDÜRÜ
(LTD. ŞTİ’LERDE)
1.3İŞ KAZALARINDA HUKUKİ BOYUT:
- İş kazası, 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 11. maddesi (A) bendinde düzenlenmiştir. Maddede belirtilen beş hal ve durumdan birinde meydana gelen ve sigortalıyı, hemen veya sonradan bedence veya ruhça arızaya uğratan olaydır. Anılan maddede hangi hal ve durumlarda meydana gelen olayların iş kazası sayılacağı belirlenmiştir. Maddeye göre iş kazası sayılan durumlar;
a- Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada
- işçinin ayrıca burada bir iş görüp görmediği,
- burada bulunuşu sırasında iş yapıp yapmadığı,
- mesai saati içinde bulunup bulunmadığı,
- çağrılmış olup olmadığı veya
- başka bir hizmet akdi için orada bulunup bulunmadığı önem taşımamaktadır.
b- İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla (örneğin; çalışırken geçirilen beyin kanaması bir iş kazasıdır),
c- Sigortalının işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda (örneğin; çalışanın bir müşteriye veya bankaya gönderilmesi halinde meydana gelen bir trafik kazası sonucu yaralanma veya ölüm bir iş kazasıdır),
d- Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmeleri (örneğin; çalışanı eve götürüp getirmek için verilen SERVİS hizmeti sırasında meydana gelen trafik kazası sonucu yaralanma veya ölüm bir iş kazasıdır)
Bu bentlerde sayılan haller sırasından meydana gelen kazaların, hadiselerin tümü iş kazasıdır.
- İŞ HUKUKUNDAN KAYNAKLANAN TAZMİNAT DAVALARI
- Kaza, iş yerinde veya mesai içerisinde veya iş ile ilgili bir eylemde bulunurken meydana geldi ise bu bir iş kazasıdır. İş kazası neticesinde meydana gelen ölüm hadisesinde SSK, vefat eden kişinin eşine vefat edinceye değin, çocukları varsa onlara da durumlarına göre belli bir yaşa kadar mutad ölüm aylığı bağlanmaktadır.
- Daha sonra bu aylık ödemeler PSD (Peşin Sermaye Değeri) adı altında hesaplanarak işletmenin kusuru oranında işverenden TOPTAN olarak tahsil edilmektedir.
- Bu alacak kamu alacağı niteliğinde olduğundan şirketten veya şirketin ödeyememesi durumunda A.Ş.’lerde tüm Yönetim Kurulu üyelerinin şahsi malvarlığından (müşterek ve müteselsil), şirket Ltd. Şti. ise tüm ortakların şahsi malvarlığından (hissesi oranında) tahsil edilir.
- İşveren tarafından SSK’ya yapılan bu ödemeden sonra vefat eden kişinin ailesi, yoksun kaldıkları destek oranında maddi ve manevi tazminat davası açabilir. Bu durumda kusur oranına göre hükmedilecek tazminat oranları Türkiye şartlarında oldukça yüksektir (Örnek İcra Emri ektedir).
- İŞ HUKUKUNDAN KAYNAKLANAN CEZA DAVALARI
- Ayrıca kişi sigortalı olsa da olmasa da savcılık tarafından şayet işverene veya işletmeye bir kusur atfedilirse) şirketin imza yetkilileri hakkında yeni TCK madde 85’e göre tedbirsizlik ve dikkatsizlik sonucu insan ölümüne sebebiyet verme suçundan ötürü, kişi yaralanmışsa bu defa tedbirsizlik ve dikkatsizlik sonucu insan yaralamaya sebebiyet verme suçundan ötürü TCK madde 89’a göre dava açılmaktadır. İş kazası sonucu ÖLÜM halinde dava kamu davası niteliğinde görüldüğünden işçinin ailesi şikayetçi olmadığını bildirse dahi yargılama devam etmektedir. Şikayetçi olmama veya şikayetten vazgeçme davayı düşürmemektedir.
VUK madde 359 – Yanıltıcı faturayı/belgeyi düzenleyene de alana da 6 aydan 3 yıla kadar; sahte faturayı/belgeyi alana ve verene de 18 aydan 3 yıla kadar hapis cezası
-
Prof. Dr. ŞÜKRÜ KIZILOT - HÜRRİYET 21.01.2003 2 trilyon TL. cirosu olan ve 150 işçi çalıştıran Denizli'li sanayici Mustafa Eken, 223 milyon liralık KDV faturası ‘‘sahte’’ çıktı diye 18 ay hapse mahkum edildi. Fabrikası kapanıp dağıldı. İstanbul’da kalp hastası bir tornacı aldığı 50 milyon liralık bir fatura ‘‘sahte’’ çıktığı için, 18 aya mahkum edildi. Şu anda hapiste... 100 trilyon lira cirosu olan bir holdingin yönetim kurulu başkanı, sadece 80 milyon liralık bir fatura sahte çıktı diye yargılanıyor. Ülkeye 30 milyon dolar döviz getiren bir ihracatçı, kamyon şoförünün aldığı, toplamı 150 milyon lira olan iki fatura ‘‘sahte’’ çıktığı için, şu anda hapishanede, 30 aylık cezasının bitmesini bekliyor. Adam, ülkeye küsüp, ailesine ‘‘Gidin Amerika'ya yerleşin’’ demiş. Bir mükellef, işyerinin bulunduğu semtin dışındaki bakkaldan 30 milyon liralık alışveriş ettiği için ‘‘sahte belge’’ aldı diye, hakkında 18 aydan 3 yıla kadar hapis cezası istendi.
Prof. Dr. ŞÜKRÜ KIZILOT - HÜRRİYET - 21.04.2004 AYNEN…… “””Örneğin, çok sayıda çalışanı olan bir şirkete, sahte ya da kapsamı itibariyle yanıltıcı bir ya da birkaç fatura alınmış olabilir. Yönetim kurulu üyesi, böyle bir durum ortaya çıktığında, olaydan sorumlu tutularak savcılığa sevk edilir ve 3 yıla kadar hapis cezası istemiyle ceza mahkemesinde yargılanabilir. Daha ötesi, hapse de mahkum edilebilir. Nitekim şimdiye kadar, binlerce yönetim kurulu üyesi, bilgileri dışında alınmış bir sahte veya yanıltıcı faturadan dolayı, ceza mahkemelerinde yargılandılar. Bir kısmı da hapse mahkum oldular
- İTHALAT VE İHRACAT İŞLEMLERİNDE GÜMRÜK MEVZUATINDAN KAYNAKLANAN SUÇLAR
- 4926 SK KAÇAKÇILIKLA MÜCADELE KANUNU VE KAMBİYO MEVZUATINDAN KAYNAKLANAN SUÇLAR